De kerstdoos

Omdat minder moet kunnen.  Omdat ik winkelstraten schuw. Omdat ik  een wee gevoel krijg van al die spullen en spullen en spullen.

Omdat ik liefst iets geef met mijn handen en hart. Omdat ik zelf(s) mijn cadeautjes graag kook. Omdat eten geven voeden heet. Omdat dozen herwaarderen en bokalen opnieuw vullen duurzaam is. En ach kom, omdat ik er het geld niet voor heb.

Daarom en gewoon omdat ik het zo leuk vind, krijgen jullie van mij voor de feestdagen de tips voor een kerstdoos cadeau. Een persoonlijk cadeautje met evenveel mogelijkheden als er persoonlijkheden en smaken zijn.

Om te beginnen heb je -het woord zegt het zelf- een doos nodig. Mijn eerste kerstdoos was een schoenendoos maar dat kan uiteraard gelijk welk soort doos zijn. Verloren dozen genoeg op deze planeet dus een liefdevolle adoptie is snel gebeurd. Met je restjes inpakpapier van kerst 2015 (ja, die heb je flink bewaard!) maak je van je kneusje van een doos in no time een vampdoos -die je liever zelf zou houden, maar neen, kerst is het feest van de vrijgevigheid dus weg ermee!

Bokalen: nog zo’n ondergewaardeerd goed. Ok, mijn moeder vraagt zich soms wel af waarom de kast in de gang lijkt op een uit zijn voegen gebarsten glascontainer maar ik verantwoord dat bliksemsnel  met een: voor het vullen van de Kerstdoos! En voor het bewaren van al mijn bewaarbaar voedsel tout court. Mijn papjes en prutjes, mijn sausjes en brouwsels, mijn koekjes en andere zoetjes. En dan ben ik nog niet begonnen aan mijn noten en zaden, mijn pitten en granen.  Bokalen zijn mijn vrienden maar soms zijn ze met teveel. Dan horen ze thuis in een kerstdoos. Gevuld met lekkers uiteraard.

Nu we het omhulsel hebben, rest ons enkel nog het vulwerk. Zeg me niet dat de winter een dood moment is in de groentemand en fruitschaal want dat lieg je. Ok, sommige van de jongens en meisjes hebben hun mooiste dagen gehad maar juist dat maakt hen prima kerstgoed. Rimpelzachte rode bietjes, slome winterkool, slappe appeltjes: ze zijn goud waard in deze dagen van kerstkokerij want ze vormen de basis voor de beste chutney en de lekkerste pickles.

Chutney is een hele dankbare. Ui, wortel, rode biet (zie onder),  pompoen, appel (zie onder), veenbessen en noem zo maar op. Je kan er een regenboog van bokaaltjes mee vullen.
Stevige koekjes zijn mooi bokaalvoer. Deze , deze, deze en deze zijn trouwens zo gezond dat je ze zelfs als ontbijt kan eten.En deze zijn dan gewoon weer te mooi om op te eten.
Een fles past even goed in de doos. Wat dacht je van een fles sprankelende  -katerbestendige- waterkefir. Je kan kerstige ingrediënten zoals kaneel, sinaasappel, kruidnagel, veenbessensap, jeneverbessen toevoegen aan de basisversie.
Een portie granola mag niet ontbreken! Ik maakte een kerstversie op basis van veenbessencompôte en warme kruiden. (Zie onder)
En ja, gefermenteerde groentjes zijn nu eenmaal mijn favorietjes.
Maar ongetwijfeld hebben jullie zelf nog tal van leuke kerstdoosideeën!

Uiteraard mag je je doos ook afwisselen met een paar aangekochte duurzame hebbedingetjes. Ik verstop al graag eens wat zakjes thee –deze of deze– tussen mijn bokalen. Of wat dacht je van de heerlijkheden van Mirabella als extraatje in je kerstdoos?

Appelchutney

voor 1 l chutney
8 appels
100 ml appelazijn
150g rietsuiker
100g rozijnen
1 duim geraspte gember
1 versnipperde ui
1 tl korianderpoeder
1 tl kaneel
1 el arachideolie
snuif zout
1tl curry

Stoof de ui in de olie tot glazig. Blus met de azijn en suiker. Voeg curry, gember, rozijnen, cardamom en koriander toe en laat 2 min sudderen. Voeg de appeltjes toe en laat verder sudderen tot gaar. Kruid af met zout.

Giet kokend heet in kraakschone potten. Sluit meteen af en draai de potten om tot ze zijn afgekoeld. De meeste deksels hebben een kliksysteem. Ze mogen, eens gevuld en afgekoeld, geen klikgeluid meer maken als je erop drukt. Dat wil zeggen dat ze luchtledig zijn. Als je ze later zal openen, zullen ze open’klikken’. Je kan ook peren, pruimen, perziken en abrikozen op deze manier tot chutney verwerken.

Rodebietenchutney

voor 1 l chutney
5 bieten
1 ui
0,5 l appelsap
200 ml appelazijn
150g rietsuiker
1 tl cardamompoeder
1 tl nootmuskaat
1 tl korianderpoeder
1 el geraspte gember
peper en zout

Schil en rasp de bieten. Versnipper de ui en fruit hem in een hete pan met olijfolie. Voeg de kruiden toe. Roerbak 3 min. Blus met de appelazijn en de suiker toe. Laat 3 minuten sudderen. Voeg de geraspte bieten en de appelsap toe. Breng aan de kook en laat op laag vuur minstens een half uur sudderen. Voeg sap toe indien nodig. Mix de chutney fijn tot een mousseline.

Giet kokend heet in kraakschone potten. Sluit meteen af en draai de potten om tot ze zijn afgekoeld. De meeste deksels hebben een kliksysteem. Ze mogen, eens gevuld en afgekoeld, geen klikgeluid meer maken als je erop drukt. Dat wil zeggen dat ze luchtledig zijn. Als je ze later zal openen, zullen ze open’klikken’. Je kan ook peren, pruimen, perziken en abrikozen op deze manier tot chutney verwerken.

Kerstgranola

Nodig voor 1 kilo
5 cups havervlokken
1 cup speltmeel
2 cups kokosolie
1/2 cup pompoenpitten
1/2 cup zonnebloempitten
1/2 cup grofgehakte hazelnoten
1/2 cup veenbessencompote
5 el ahornsiroop
1 tl nootmuskaat
1 tl kruidnagelpoeder
1 tl cardamom
1 el kaneelpoeder
snuif zout

Verwarm de oven voor op 180°C (geen hete luchtstand). Doe alle ingrediënten in een kom. Meng goed door elkaar met je handen. Bekleed een bakvorm met bakpapier. Spreid de granola uit over het papier. Plaats in de oven gedurende minstens 20 minuten. Hussel elke 10 minuten alles door elkaar met een bakspaan. De granola moet goudbruin zijn en lekker geuren. Laat volledig  afkoelen en vul bokalen.